การพัฒนารูปแบบยกระดับสถานประกอบการให้เป็น Wellness Center ในจังหวัดมหาสารคาม เพื่อรองรับนโยบายเศรษฐกิจสุขภาพ

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

            บทนำ : การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบยกระดับสถานประกอบการให้เป็น wellness center ในจังหวัดมหาสารคาม เพื่อรองรับนโยบายเศรษฐกิจสุขภาพ

            วิธีการศึกษา : การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) ที่ใช้วิธีการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ (Qualitative method) และข้อมูลเชิงปริมาณ (Quantitative method) ร่วมกัน โดยใช้กรอบแนวคิดการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของ กมล สุทธิประเสริฐ เพื่อพัฒนา Wellness center กระทรวงสาธารณสุข ที่ต้องการพัฒนาสถานประกอบการเพื่อเพิ่มศักยภาพในการแข่งขัน กลุ่มตัวอย่าง คือ คณะกรรมการ Wellness Center จังหวัดมหาสารคาม ซึ่งได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) รวมทั้งสิ้น 8 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามเกี่ยวกับการดำเนินการประเมินรับรอง Wellness Center ของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดมหาสารคาม แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม และ แบบประเมิน Wellness Center โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สำหรับข้อมูล ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเพื่อวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน สถิติเชิงอนุมาน ใช้ Paired T-Test เปรียบเทียบการมีส่วนร่วมก่อนและหลังการวิจัย การวิเคราะห์เนื้อหา (content Analysis) โดยการอธิบาย ตีความ สร้างข้อสรุปด้วยวิธีอุปนัยจากการเข้าร่วมกระบวนการกลุ่ม และจากการสัมภาษณ์

            ผลการศึกษาและวิจารณ์ : รูปแบบในการพัฒนาสถานประกอบการให้เป็น wellness center ในจังหวัดมหาสารคาม เพื่อรองรับนโยบายเศรษฐกิจสุขภาพ ประกอบด้วย 7 องค์ประกอบ ดังนี้ 1) จัดประชุมทบทวนปัญหาอุปสรรค ประจำปีงบประมาณ 2567 2) จัดประชุมจัดทำแผนและถ่ายทอดตัวชี้วัดและแนวทางการดำเนินงาน 3) ให้องค์ความรู้เรื่องเกณฑ์การประเมินแก่ผู้รับผิดชอบงานระดับอำเภอ/ระดับจังหวัด 4) การส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพผู้ประกอบการ 5) การติดตามและประเมินผลเพื่อรับรองสถานประกอบการให้เป็น Wellness Center 6) การให้รางวัลสถานประกอบการที่ผ่านการประเมินเพื่อเป็นการเสริมแรง 7) มีการทบทวนผลงานทั้งกระบวนการทั้งหมด เพื่อกำหนดเป้าหมายในการดำเนินงานในปีต่อไปให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากขึ้น การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมมีความเหมาะสมกับบริบทและเนื้อหาของงานวิจัยที่ต้องการความร่วมมือระหว่างคณะทำงานที่มีความเกี่ยวข้องและงานที่ต้องมีการบูรณาการในการดำเนินกิจกรรม ผลการใช้รูปแบบดำเนินงาน พบว่า 1) จำนวนสถานประกอบการที่ได้รับการรับรองมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นเป็นจำนวนทั้งหมด 26 แห่ง
จากเดิมปี 2566 จำนวน 6 แห่ง 2) การมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องพบว่าก่อนการพัฒนาการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับปานกลาง คะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 3.38 (S.D. = 0.32) ภายหลังการเข้าร่วมกิจกรรม มีส่วนร่วมอยู่ในระดับมาก คะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 4.10 (S.D. = 0.23)

คำสำคัญ : การพัฒนา Wellness Center, ยกระดับ Wellness Center