ประสิทธิผลของโปรแกรมโภชนาการอัจฉริยะ Food4Health ต่อสุขภาพของคนไทยวัยทำงานที่มีน้ำหนักเกินและอ้วน

บทคัดย่อ

กลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังหรือโรค NCDs เป็นสาเหตุการตายลำดับต้นๆ ของคนไทยวัยทำงาน และมีแนวโน้มสูงขึ้น สาเหตุหลักมาจากพฤติกรรมการกินที่มากเกินไป กินอาหาร หวานมันเค็ม กินผักผลไม้ไม่เพียงพอ ทำให้เกิดภาวะน้ำหนักเกินและอ้วน และส่งผลให้เกิดโรค NCDs การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการใช้งานโปรแกรมโภชนาการอัจฉริยะ Food4Health ต่อพฤติกรรม สุขภาพและภาวะสุขภาพของคนไทยวัยทำงานที่มีน้ำหนักเกินและอ้วน และความพึงพอใจต่อการใช้ โปรแกรมโภชนาการอัจฉริยะ Food4Health ประชากรคือกลุ่มวัยทำงาน อายุ 19 - 59 ปีทั่วประเทศ กลุ่มตัวอย่างได้จากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน ประกอบด้วย ประชาชนไทยวัยทำงาน อายุ 19 - 59 ปี กลุ่มผู้เข้าใช้โปรแกรมตลอด 3 เดือน จำนวน 105 คน และกลุ่มที่ไม่ได้ใช้โปรแกรม ซึ่งทั้งสองกลุ่มอาศัยอยู่ ในภาคเหนือตอนบน (เชียงใหม่) ภาคเหนือตอนล่าง (พิษณุโลก) ภาคกลาง (ราชบุรี) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ขอนแก่น) และภาคใต้ (นครศรีธรรมราช) จำนวน 109 คน  มีรูปแบบการศึกษาวิจัยโดยศึกษา แบบกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental) แบบสองกลุ่ม ดำเนินการประเมินภาวะโภชนาการ และเก็บข้อมูล เชิงปริมาณด้วยแบบสอบถาม ก่อน-หลังการนำโปรแกรม ไปใช้ ได้แก่ข้อมูลพฤติกรรมสุขภาพ ดัชนีมวลกาย รอบเอว ความดันโลหิต ไขมันดีในเลือด (HDL-C) ไขมันไม่ดีในเลือด (LDL-C) ไขมันไตรกลีเซอไรด์ ระดับน้ำตาลสะสมในเลือด HbA1C วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Paired Sample T Test และ Independent Sample T Test ดำเนินการระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2565 – พฤษภาคม 2566 ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมสุขภาพ เพิ่มขึ้น  จาก 70.90 คะแนน เป็น 73.00 คะแนน (p-value =0.001) และความดันโลหิตตัวล่างเฉลี่ยลดลง จาก 77.48 มิลลิเมตรปรอท เหลือ 75.17 มิลลิเมตรปรอท (p-value =0.026) ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบมีค่าเฉลี่ย ไขมันดีในเลือด (HDL-C) ลดลง จาก 53.86 mg/dL เหลือ 51.77 mg/dL (p-value =0.002) ค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1C) เพิ่มขึ้น จาก 5.80 % เป็น 6.03 % (p-value =0.031) นอกนั้นไม่เปลี่ยนแปลง ผู้ใช้งานโปรแกรม มีความพึงพอใจร้อยละ 76.6 แสดงให้เห็นว่าโปรแกรมโภชนาการอัจฉริยะ Food4Health ส่งผลต่อพฤติกรรมสุขภาพและภาวะสุขภาพของคนไทยวัยทำงาน ข้อเสนอ ให้กรมอนามัยและหน่วยงานเกี่ยวข้องประชาสัมพันธ์ให้ประชาชน วัยทำงาน ใช้โปรแกรมนี้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอย่างเหมาะสมให้ครอบคลุมทั่วประเทศต่อไป