รูปแบบการเสริมสร้างพลังอำนาจร่วมกับเทคนิคเอไอซีในการดูแลผู้ป่วยโรคจิตเรือรังในชุมชน กรณีศึกษา: ตำบลโคกก่อ อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเพื่อพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างพลังอำนาจของผู้ป่วยโรคจิตเวชเรื้อรัง ครอบครัวและชุมชนร่วมกับเทคนิค A-I-C ในการดูแลผู้ป่วยจิตเวชเรื้อรังในชุมชน รูปแบบวิจัยเป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการระยะเวลาศึกษาระหว่าง เดือนกุมภาพันธ์ - กันยายน 2554 พื้นที่ศึกษาตำบลโคกก่อ อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคามกลุ่มตัวอย่างเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ได้แก่ ผู้ป่วยโรคจิตเวชเรื้อรัง จำนวน 10 คน ครอบครัวหรือผู้ดูแลจำนวน 15คน แกนนำชุมชน 30 คน และเจ้าหน้าที่สาธารณสุข 5 คน รวม 60 คน แบ่งระยะเวลาในการวิจัยเป็น 3 ระยะ คือระยะที่ 1 การเตรียมการดำเนินงาน ได้แก่ การศึกษาข้อมูลเบื้องต้นโดยใช้ การสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกต และกระบวนการกลุ่ม ระยะที่ 2 ระยะดำเนินการและติดตามช่วยเหลือโดยกระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจร่วมกับเทคนิค A-I-C ระยะที่ 3 การวิเคราะห์ข้อมูลการรับรู้พลังอำนาจของชุมชนและเปรียบเทียบผลของการรับรู้พลังอำนาจ ก่อนและหลังสิ้นสุดกระบวนการทันที และหลังสิ้นสุดกระบวนการ 8 สัปดาห์ นำผลที่ได้มาดำเนินการในพื้นที่ ผลการศึกษาพบว่า การเสริมสร้างพลังอำนาจของครอบครัว และชุมชนร่วมกับกระบวนการ A-I-C ในการดูแลผู้ป่วยจิตเวชเรื้อรังในชุมชน ทำให้ผู้ป่วยรับรู้การเจ็บป่วยและตระหนักถึงความสำคัญที่จะต้องปฏิบัติตัวให้ถูกต้อง ครอบครัวและชุมชน มีความเข้าใจ ห่วงใย และดูแลเอาใจใส่ผู้ป่วยเพิ่มขึ้น โดยชุมชนมีการพัฒนาศักยภาพของตนเองโดยการศึกษา ดูงานจากจังหวัดใกล้เคียง และร่วมกันจัดตั้งศูนย์ดูแลผู้ป่วยเพื่อฝึกอาชีพ รวมทั้งพัฒนาการรับส่งต่อผู้ป่วยให้สามารถ รับยาอย่างต่อเนื่องโดยมีองค์การบริหารส่วนตำบลเป็นผู้สนับสนุนรถยนต์รับ-ส่งผู้ป่วยและจัดหาที่อยู่อาศัยการประเมินการรับรู้พลังอำนาจของกลุ่มตัวอย่างก่อนเริ่มกระบวนการ อยู่ในระดับปานกลางมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 79หลังดำเนินการกระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจครั้งที่ 6 พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีการรับรู้พลังอำนาจอยู่ในระดับมาก มีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 98 และหลังเสร็จสิ้นกระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจ 8 สัปดาห์ พบว่า กลุ่มตัวอย่างมีการ รับรู้พลังอำนาจของตน อยู่ในระดับที่มากขึ้นมีคะแนนเฉลี่ยเท่ากับ 107 จากผลการศึกษาทำให้ได้รูปแบบการดำเนินงานการดูแลผู้ป่วยโรคจิตเรื้อรังโดยให้ชุมชนมีส่วนร่วมที่สอดคล้องกับบริบทของชุมชนเอง ตอบสนองความต้องการของผู้ป่วย ซึ่งแนวทางที่ได้จะทำให้เกิดต้นแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการดำเนินงานด้านสาธารณสุข ส่งผลต่อการพัฒนางานสาธารณสุขในชุมชนที่ยั่งยืนต่อไป