หลักเกณฑ์การจำแนกอาหารเพื่อการพัฒนามาตรการด้านโภชนาการในประเทศไทย

บทคัดย่อ

ปัญหาอุปสรรคที่สำคัญที่ทำให้การดำเนินงานด้านส่งเสริมภาวะโภชนาการไม่ก้าวหน้าเท่าที่ควร ได้แก่ การที่ไม่สามารถบ่งชี้ได้ว่าอาหารต้องมีปริมาณสารอาหารในระดับใดจึงถือว่ามีคุณค่าทางโภชนาการที่ไม่เหมาะสมและ ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อการเกิดโรค จึงได้มีการพัฒนาหลักเกณฑ์การจำแนกอาหารขึ้นมาในประเทศไทย ซึ่งใช้ระบุคุณสมบัติของอาหารด้านความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เพื่อใช้ในมาตรการจัดการปัญหา สุขภาพดังกล่าว การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบความสามารถในการจำแนกอาหารและประเมินความเชื่อถือได้ของหลักเกณฑ์การจำแนกอาหารที่ได้พัฒนาขึ้น โดยทดสอบในอาหารมื้อหลัก 22 ชนิด ขนมขบเคี้ยว 12 ชนิดทำการทดสอบ 2 วิธี วิธีแรกนำผลการจำแนกอาหารที่ได้ไปเปรียบเทียบกับการจำแนกอาหารของผู้เชี่ยวชาญจำนวน 35 คน วิธีที่สองนำไปเปรียบเทียบกับผลการจำแนกอาหารที่ได้จากหลักเกณฑ์การจำแนกอาหารระบบอื่นที่มีวัตถุประสงค์เดียวกันและผ่านการทดสอบความน่าเชื่อถือแล้ว แสดงผลเป็นร้อยละของการจำแนกที่ตรงกัน ต่อการจำแนกทั้งหมด ค่าสถิติความสอดคล้องและความสัมพันธ์ วิธีแรกมีการจำแนกอาหารมื้อหลัก ขนมขบเคี้ยวได้ตรงกันร้อยละ 63.0 และร้อยละ 72.9 ตามลำดับ มีความสอดคล้องพอใช้ มีความสัมพันธ์กันสูงมากและมีทิศทางเดียวกัน วิธีที่สอง สามารถจำแนกอาหารมื้อหลักได้ตรงกัน 15 ชนิด สามารถจำแนกขนมขบเคี้ยวได้ตรงกัน 10 ชนิด มีความสอดคล้องพอใช้ มีความสัมพันธ์กันปานกลางและมีทิศทางเดียวกัน จากผลการศึกษาสรุปได้ว่าหลักเกณฑ์การจำแนกอาหารที่พัฒนาขึ้นสามารถจำแนกอาหารได้ตรงกับวัตถุประสงค์และมีความเชื่อถือได้จึงควรมีการพิจารณานำไปใช้เป็นเกณฑ์อ้างอิงในการดำเนินมาตรการส่งเสริมภาวะโภชนาการเพื่อควบคุมป้องกันการเกิดโรคอ้วนและโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง