อนาคตของการจัดบริการวางแผนครอบครัว สำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ในไทย

บทคัดย่อ

การวางแผนครอบครัวเป็นเรื่องสำคัญและจำเป็นสำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ แต่ยังมีช่องว่างของการให้บริการโดยพบว่าผู้หญิงที่ติดเชื้อเอชไอวี/ ผู้ป่วยเอดส์ ตั้งครรภ์โดยไม่ตั้งใจมากขึ้น จึงศึกษาโดยใช้วิธีการวิจัยแบบ mixed method และเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การให้บริการวางแผนครอบครัว ทัศนคติ และความต้องการของผู้ให้บริการ ผู้รับบริการและผู้เกี่ยวข้อง ตลอดจนเพื่อ พัฒนากรอบแนวทางการให้บริการวางแผนครอบครัวสำหรับผู้ติดเชื้อ เก็บข้อมูลเชิงปริมาณ ใช้แบบสอบถาม 5 ชุด และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยกระบวนการจัดการความรู้ ใน 8 จังหวัด ซึ่งสุ่มจากทั่วประเทศด้วยวิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิในระดับภาคและแบบง่ายในระดับจังหวัด ในเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม พ.ศ. 2551 พบ ว่า โรง-พยาบาล ทุกแห่งให้บริการวางแผนครอบครัวโดยไม่เลือกปฏิบัติ มีการส่งผู้ติดเชื้อจากคลินิกยาต้านไวรัสไปรับบริการวางแผนครอบครัวร้อยละ 45.8 ส่วนคลินิกวางแผนครอบครัวมีผู้รับบริการเป็นผู้ติดเชื้อ เพียงร้อยละ 0.4 หนึ่งในสี่ของผู้ให้บริการของคลินิกวางแผนครอบครัวและคลินิกยาต้านไวรัสรู้สึกว่าไม่พร้อมในการให้บริการคุมกำเนิดเพราะไม่มีความรู้เรื่องเอดส์ หรือวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสมสำหรับผู้ใช้ยาต้านไวรัสสูตรต่างๆ อย่างไรก็ตามผู้ให้บริการทุกคนเต็มใจที่จะให้บริการหากมีความรู้ที่ถูกต้อง ส่วนใหญ่ผู้ติดเชื้อต้องการชะลอการตั้งครรภ์ แต่ไม่รู้วิธีป้องกันที่เหมาะกับตนเอง และรู้สึกสบายใจกว่าที่จะพูดคุยปรึกษาเบื้องต้นกับผู้ติดเชื้อด้วยกัน ประสบการณ์การให้บริการที่ผ่านมาพบว่าทัศนคติเชิงบวกต่อผู้ติดเชื้อ และการวางแผนครอบครัวของผู้ให้บริการและผู้ติดเชื้อเป็นปัจจัยสู่ความสำเร็จที่สำคัญและแสดงให้เห็นด้วยว่า คุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อจะมีมากขึ้นด้วยการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพโดยสมัครใจ ซึ่งเป็นผลมาจากการปฏิบัติงานของผู้ให้บริการที่มีความรู้และทักษะ ร่วมกับแกนนำที่ผ่านการอบรมอย่างดี