การสํารวจคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของคนพิการไทย พ.ศ. 2558

บทคัดย่อ

การฟื้นฟูสมรรถภาพคนพิการทั้งด้วยวิธีการทางการแพทย์ การศึกษา อาชีพ และสังคม ล้วนมุ่งสู่เป้าหมายสำคัญ คือเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของคนพิการ อย่างไรก็ตามปัจจุบันคุณภาพชีวิตคนพิการมักได้รับการประเมินโดยสถานพยาบาลเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งไม่สามารถครอบคลุมทุกประเภทความพิการ และไม่มีข้อมูลระดับประเทศ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจสถานการณ์คุณภาพชีวิตคนพิการทุกประเภทที่อาศัยอยู่ใน 25 จังหวัดตัวอย่างระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงธันวาคม พ.ศ.2558 ทำการสัมภาษณ์คนพิการหรือผู้แทนโดยใช้แบบสอบถาม ซึ่งประกอบด้วย ข้อคำถามทางประชากรและสังคม ภูมิศาสตร์ สุขภาพ ครอบครัว ความมีคุณค่าในตนเอง และคุณภาพชีวิตโดยใช้แบบประเมินขององค์การอนามัยโลกชุดย่อฉบับภาษาไทย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณา สถิติวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรอิสระกับคุณภาพชีวิต และเปรียบเทียบระดับคุณภาพชีวิตในแต่ละประเภทความพิการผลการศึกษาในคนพิการไทย จำนวน 15,110 คน อายุเฉลี่ย 54.3 ปี (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 20.5 ปี) พบว่ามีคุณภาพชีวิตโดยรวมในระดับปานกลางถึงดี (ร้อยละ 95.5) โดยมีคะแนนเฉลี่ย 86.3115.0 คะแนน องค์ประกอบ คุณภาพชีวิตด้านสัมพันธภาพทางสังคมมีสัดส่วนของคนพิการที่มีคุณภาพชีวิตระดับที่ไม่ดีสูงถึงร้อยละ 19.5 ในขณะที่คนพิการประเภทออทิสติก และมากกว่า 1 ประเภทความพิการ มีคะแนนคุณภาพชีวิตต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของคนพิการทั้งหมด การประกอบอาชีพและการดำรงชีวิตประจำวันได้อย่างมีอิสระเป็นปัจจัยที่มีผลต่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของคนพิการ จึงพอสรุปได้ว่าในการพัฒนานโยบายและยุทธศาสตร์ด้านการฟื้นฟูสมรรถภาพควรคำนึง ถึงการพัฒนาสัมพันธภาพทางสังคมของคนพิการ การส่งเสริมด้านอาชีพ รวมทั้งส่งเสริมสนับสนุนการฟื้นฟูสมรรถภาพสำหรับคนพิการประเภทออทิสติกและพิการมากกว่า 1 ประเภท เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการไทยให้ดีขึ้น