การทำแผนที่การเฝ้าระวังควบคุมโรคระดับหลังคาเรือนด้วยโปรแกรมฟรีแวร์ด้านระบบภูมิสารสนเทศ

บทคัดย่อ

แผนที่สำหรับการเฝ้าระวังควบคุมโรคในระดับหลังคาเรือน เป็นข้อมูลสำคัญสำหรับการควบคุมโรค การทำแผนที่อย่างถูกต้องเชิงพื้นที่เป็นเรื่องค่อนข้างยุ่งยาก โดยบางครั้งจะเป็นการสำรวจภาคสนาม แล้วทำแผนที่ด้วยมือ เช่น แผนที่เดินดินสำหรับงานระบาดวิทยา เนื่องจากปัจจุบันมีความก้าวหน้าด้านเทคโนโลยีระบบภูมิ-สารสนเทศ (Geoinformation) สำหรับการทำแผนที่ จึงได้ศึกษาหาโปรแกรมและวิธีการด้านระบบภูมิสารสนเทศเพื่อการใช้งานด้านสาธารณสุข ในการทำแผนที่การเฝ้าระวังควบคุมโรค สำหรับกรณีมีข้อจำกัดทางด้านงบประมาณและบุคลากรที่มีความรู้ด้านระบบภูมิสารสนเทศ ผลจากการศึกษาพบว่าโปรแกรมฟรีแวร์ที่เหมาะสมสำหรับนำมาใช้งานคือ Google Earth, DNR Garmin และ MapWindowGIS โดยได้แสดงขั้นตอนวิธีการทำแผนที่อย่างละเอียด และได้แผนที่ตำแหน่งบ้านที่สำรวจด้วยภาพดาวเทียม แผนที่บ้านที่พบผู้ป่วยและกลุ่ม บ้านในรัศมี 100 เมตร และแผนที่บ้านที่พบและไม่พบลูกน้ำยุงลาย สำหรับการเฝ้าระวังควบคุมโรคระดับหลังคาเรือน โดยใช้ข้อมูลกรณีศึกษาโรคไข้เลือดออก จากข้อมูลภาคสนามในพื้นที่หมู่ 10 ตำบลหัวสำโรง อำเภอแปลงยาว จังหวัดฉะเชิงเทรา ผู้สนใจในการทำแผนที่การเฝ้าระวังควบคุมโรค สามารถศึกษาและทำตามขันตอนที่แสดงไว้โดยคณะผู้วิจัยได้แสดงแหล่งข้อมูลที่สำคัญจากอินเตอร์เน็ตสำหรับโหลดโปรแกรมฟรีแวร์ดังกล่าวสำหรับทำแผนที่ใช้ในงานวิจัย หรือประยุกต์ใช้ในควบคุมโรคต่างๆ เช่น การแจ้งเตือน การแลกเปลี่ยนข้อมูลและวางแผนควบคุมโรค เป็นต้น เป็นการช่วยสนับสนุนการแก้ไขปัญหาด้านสาธารณสุขของประเทศ