ราคายาระหว่างโรงพยาบาลรัฐและเอกชนในกลุ่มยาโรคเรื้อรังและกลุ่มยาที่มีมูลค่าการใช้สูง

บทคัดย่อ

ยาเป็นหนึ่งในปัจจัยพื้นฐานที่สำคัญต่อมนุษย์ ประกอบกับประเด็นข่าวเรื่องราคายาของโรงพยาบาลรัฐและเอกชนที่แตกต่างกัน การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างของราคายาใน 3 กลุ่มโรคเรื้อรังและกลุ่มยาที่มีมูลค่าการใช้สูงระหว่างโรงพยาบาลรัฐและโรงพยาบาลเอกซน เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา (descriptive Study) ข้อมูลราคาขายยาจากฐานข้อมูลสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ตามรหัสยามาตรฐานไทย (Thai Medicines Terminology: TMT) การวิเคราะห์เป็นค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่ามัธยฐาน และค่าเปอร์เซ็นต์ไทล์ที่ 25 และ 75 เพื่อเปรียบเทียบราคาขายยาระหว่างโรงพยาบาลรัฐกับโรงพยาบาลเอกชน นำข้อมูลราคาขายยามาเทียบกับราคากลางยาจากประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ ผลการศึกษาพบว่า ความแตกต่างของราคาขายยาโรงพยาบาลเอกชนเทียบกับโรงพยาบาลรัฐในยา 3 กลุ่มโรคเรื้อรัง ได้แก่โรคไขมันในเลือดผิดปกติ โรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน มีค่ามากกว่า 0.9-9.0, 0.6-15.4 และ 1.0-10.0 เท่า ตามลำดับ และเมื่อเปรียบเทียบอัตราความแตกต่างราคาขายยาของโรงพยาบาลรัฐและเอกชนกับราคากลางตามประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยา-แห่งชาติ พบว่าราคาขายยาของโรงพยาบาลรัฐในยา 3 กลุ่มโรคเรื้อรัง ได้แก่ โรคไขมันในเลือดผิดปกติ โรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน มีค่ามากกว่า 1.2-5.2, 1.0-5.8 และ 0.5-4.7 เท่า ตามลำดับ ส่วนโรงพยาบาลเอกชน มีค่ามากกว่า 1.2-22.0, 2.0-28.0 และ 2.1-23.4 เท่า ตามลำดับ นอกจากนี้ ราคายาต้นแบบที่มีผู้จำหน่ายรายเดียวจะมีความแตกต่างของราคาขายยาน้อยกว่ายาที่มีทั้งยาสามัญและยาต้นแบบ ในขณะที่กลุ่มยาที่มีมูลค่าการใช้สูงจะมีความแตกต่างกันของราคาขายยาค่อนข้างน้อย ราคาขายยาของโรงพยาบาลเอกชนส่วนใหญ่มีราคาสูงกว่าโรงพยาบาลรัฐในยากลุ่มโรคเรื้อรัง ขณะที่กลุ่มยาที่มีมูลค่าการใช้สูงมีความแตกต่างของราคาขายค่อนข้างน้อยอาจเนื่องจากการที่ยามีราคาแพงทำให้สามารถตั้งราคาเพิ่มได้ไม่มาก ข้อมูลจากการศึกษานี้สามารถนำมาใช้เพื่อควบคุมราคายาที่เบิกจ่ายให้เหมาะสมต่อไป