ผลสัมฤทธิ์การสอนและฝึกทักษะการฉีดยาอินสุลิน ด้วยหุ่นจำลองผิวหนังในผู้ป่วยเบาหวาน

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ การสอนฉีดยาระหว่างกลุ่มทดลองที่ใช้หุ่นจำลองผิวหนัง และกลุ่มเปรียบเทียบที่สอนโดยวิธีปกติ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้ป่วยในคลินิกเบาหวานอายุรศาสตร์และเวชศาสตร์ครอบครัวโรงพยาบาลรามาธิบดี ที่แพทย์สั่งฉีดยาครั้งแรกยกเว้นในรายที่ปฏิเสธการฉีดยา หรือกลัวการฉีดยาในช่วงเดือนกันยายน 2557 ถึงตุลาคม 2558 การสุ่มเลือกผู้ป่วยด้วยการจับฉลากเพื่อเข้าเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสังเกตการฉีดยาโดยพยาบาลเป็นผู้ประเมิน แบบประเมินตนเองของ ผู้ป่วยเกี่ยวกับความเข้าใจและทักษะฉีดยาและแบบประเมินผลสัมฤทธิ์การใช้หุ่นจำลองผิวหนัง ซึ่งมีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.79, 0.86, 0.94 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิติ Pair t-test และ Odds Ratio ทดสอบความแตกต่าง ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ0.05 ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มทดลองมีทักษะฉีดยาเพื่อให้ได้รับยาครบถ้วน ดีกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ และพบผลที่คล้ายกันในการจับปากกาถนัดมั่นคงและการเดินยาไม่ให้ย้อนกลับ ส่วนเทคนิคอื่นๆ ทั้ง 2 กลุ่มสามารถทำได้ไม่แตกต่างกัน เช่น การทำความสะอาดผิวหนัง ตำแหน่งที่ฉีดยา และการเก็บเข็มฉีดยาให้สะอาดเพื่อนำกลับมาใช้อีกในครั้งต่อไป เป็นต้น นอกจากนั้นผู้ป่วยยังระบุว่าหุ่นจำลองช่วยทำให้มีทักษะที่ถูกต้องและพอใจ ที่ได้ฝึกฉีดยาบนหุ่นจำลองและยังช่วยทำให้กลัวเจ็บลดลง โดยสรุป หุ่นจำลองนี้จึงเป็นสื่อประกอบการสอนให้ผู้ป่วยสามารถฉีดยาด้วยตนเองได้อย่างถูกเทคนิคและยังช่วยลดความหวาดกลัวการฉีดยา