กลยุทธ์ซอฟต์พาวเวอร์ในการสื่อสารความเสี่ยงฝุ่น PM2.5 ในพื้นที่ชายแดน

บทคัดย่อ

มลพิษ PM2.5 สร้างความท้าทายอย่างยิ่งทั้งด้านสิ่งแวดล้อมและด้านสาธารณสุขในพื้นที่ชายแดนของประเทศไทย ซึ่งมีทั้งแหล่งกำเนิดฝุ่นในท้องถิ่นและฝุ่นข้ามพรมแดน โดยทำให้ปัญหาคุณภาพอากาศทวีความรุนแรงขึ้น การศึกษานี้ได้พยายามค้นหานแนวทางในการบูรณาการแนวคิด soft power กับกลยุทธ์การสื่อสารความเสี่ยงต่อฝุ่น PM2.5 โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมวิธี ซึ่งดำเนินการใน 6 จังหวัดชายแดน งานวิจัยนี้มีผู้เข้าร่วม 353 คน ประกอบด้วยเจ้าหน้าที่สาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และสมาชิกในชุมชน โดยงานวิจัยได้วัดระดับความรู้ วิธีการสื่อสาร และความต้องการในการปรับตัวทางวัฒนธรรม การวิเคราะห์เชิงปริมาณพบว่าบุคลากรด้านสุขภาพมีความรู้ทางเทคนิคในระดับสูง โดยร้อยละ 93.8 สามารถระบุลักษณะสำคัญของ PM2.5 ได้อย่างถูกต้อง อย่างไรก็ตาม ความมั่นใจในทักษะการสื่อสารมีแปรปรวนอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในการจัดการกับความเข้าใจผิดของประชาชน (Mean=3.60, SD=0.736) นอกจากนี้ยังพบความสัมพันธ์ในระดับสูงระหว่างความร่วมมือของชุมชนและการจัดการกับข้อสงสัยของประชาชน (r=0.785, p<0.01) ซึ่งเน้นย้ำถึงความสำคัญของความละเอียดอ่อนทางวัฒนธรรมและการคำนึงถึงปัจจัยด้านเศรษฐกิจ รวมถึงความรู้สึกไร้อำนาจในการควบคุมปัญหาฝุ่นจากต่างประเทศ และการบังคับใช้กฎหมายที่ไม่สม่ำเสมอ ที่มีต่อพฤติกรรมการรับรู้และการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม การศึกษานี้ได้ระบุช่องว่างที่สำคัญระหว่างความเข้าใจทางเทคนิคและการมีส่วนร่วมกับชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการสร้างสมดุลระหว่างวิถีปฏิบัติแบบดั้งเดิมกับความต้องการด้านการปกป้องสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ยังพบว่าสื่อดิจิทัลเป็นทั้งโอกาสและความท้าทาย โดยความต้องการฝึกอบรมในระดับสูง (Mean=3.97, SD=0.794) ซึ่งก็พบว่ายังมีอุปสรรคในการนำความรู้ไปสู่ปฏิบัติในสภาพแวดล้อมที่มีทรัพยากรจำกัดเช่นกัน ข้อมูลเชิงคุณภาพชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการพัฒนาสื่อดิจิทัลที่เหมาะสมกับบริบทท้องถิ่นและแนวทางแก้ไขที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมเพื่อเอาชนะอุปสรรคเหล่านี้ งานวิจัยนี้มีส่วนช่วยทำให้เกิดความเข้าใจเชิงทฤษฎีโดยแสดงให้เห็นถึงการประยุกต์ใช้ soft power ในการสื่อสารสุขภาพที่เกิดจากสิ่งแวดล้อมและระบุกลไกที่ปัจจัยทางวัฒนธรรมมีอิทธิพลต่อประสิทธิผลของข้อความ ข้อค้นพบเหล่านี้สนับสนุนแนวทางการพัฒนากลยุทธ์การสื่อสารแบบปรับให้เข้ากับวัฒนธรรม ซึ่งบูรณาการแนวทางดั้งเดิมกับแนวทางสมัยใหม่ ในขณะที่ยังคงรักษาการมีส่วนร่วมในระดับสูงจากชุมชน ข้อเสนอแนะได้แก่ การส่งเสริมให้เกิดการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาสมรรถนะด้านวัฒนธรรมสำหรับบุคลากรด้านสุขภาพ การพัฒนากลยุทธ์การสื่อสารแบบบูรณาการ และการเพิ่มกลไกความร่วมมือข้ามพรมแดน ทิศทางการวิจัยในอนาคต ได้แก่ การตรวจสอบผลกระทบระยะยาวของกลยุทธ์การสื่อสารแบบปรับให้เข้ากับวัฒนธรรมนี้ และค้นหาเทคโนโลยีต่างๆ ที่เกิดขึ้นใหม่ที่จะนำมาใช้สนับสนุนการปรับปรุงให้ข้อความด้านสุขภาพเข้ากับวัฒนธรรมยิ่งขึ้น