ผลการใช้โปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย (4D) ต่อระดับความรู้และการปฏิบัติของครู/ผู้ดูแลเด็ก เขตสุขภาพที่ 3

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลัง เพื่อศึกษาผลการใช้โปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ต่อระดับความรู้และการปฏิบัติของครู/ผู้ดูแลเด็ก เขตสุขภาพที่ 3 ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (multistage sampling) จากครู/ผู้ดูแลเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยที่ยังไม่ผ่านการประเมินคุณภาพขั้นต้น จำนวน 338 คน ให้ได้กลุ่มตัวอย่าง 32 คน เครื่องมือที่ใช้คือ โปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ที่พัฒนาขึ้นตามมาตรฐานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติ ระยะเวลาดำเนินการ 12 สัปดาห์ ประกอบด้วยกิจกรรมการจัดอบรมให้ความรู้และฝึกทักษะการปฏิบัติการเลี้ยงดูเด็กปฐมวัย จำนวน 4 เรื่อง ดังนี้ (1) การส่งเสริมการเจริญเติบโตและโภชนาการ (2) การส่งเสริมพัฒนาการและการเล่น (3) การส่งเสริมสุขภาพช่องปาก และ (4) การจัดการด้านอนามัยสิ่งแวดล้อม ความปลอดภัยและควบคุมโรคติดต่อในเด็ก, กิจกรรมกระตุ้น ติดตาม แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ซักถามปัญหา อุปสรรคการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพเด็กปฐมวัย ผ่านระบบประชุมออนไลน์ และกลุ่ม Line, และกิจกรรมสรุปและประเมินผลหลังการเข้าร่วมโปรแกรม เก็บ-รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม 3 ส่วน ได้แก่ ข้อมูลส่วนบุคคลของครู/ผู้เลี้ยงดูเด็กปฐมวัย, ความรู้การเลี้ยงดูเด็กปฐมวัย, และการปฏิบัติการเลี้ยงดูเด็กปฐมวัย ซึ่งผ่านการตรวจสอบจากผู้ทรงคุณวุฒิ ค่าดัชนีความสอดคล้องกับเนื้อหาและวัตถุประสงค์การวิจัย (index of item objective congruence: IOC) อยู่ระหว่าง 0.70−1.00 ทุกข้อ และค่าความเชื่อมั่นโดยหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาเท่ากับ 0.97 และ 0.93 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ paired t-test ผลการศึกษาพบว่า คะแนนเฉลี่ยความรู้และคะแนนเฉลี่ยการปฏิบัติการเลี้ยงดูเด็กปฐมวัยของครู/ผู้ดูแลเด็ก หลังเข้าร่วมโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย สูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรส่งเสริมให้ครู/ผู้ดูแลเด็กนำโปรแกรมนี้ไปประยุกต์ใช้เพื่อเพิ่มความรู้และการปฏิบัติในการส่งเสริมสุขภาพเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยต่อไป