ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนต่อพฤติกรรมสุขภาพและระดับน้ำตาลสะสมของผู้ป่วยเบาหวาน ในคลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง
คำสำคัญ:
โปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ, ผู้ป่วยเบาหวาน, การควบคุมระดับน้ำตาลสะสมบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพตามวิถีมุสลิมต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารและการใช้ยาต่อระดับน้ำตาลสะสม (HbA1c) ของผู้ป่วยเบาหวานที่เข้ารับการรักษาในคลินิกโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชยะหา จำนวน 65 ราย ศึกษากึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียว วัดผลก่อนและหลังการทดลอง (One– group pre-test post-test experiment) เป็นระยะเวลา20 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ สมุดประจำตัว/คู่มือโรคเบาหวาน เครื่องมือ 3ส. 3อ. 1น. แบบสอบถามพฤติกรรมการบริโภคอาหาร แบบสอบถามพฤติกรรมการใช้ยา ตรวจสอบคุณภาพโดยผู้เชี่ยวชาญ 4 ท่าน แบบสอบถามพฤติกรรมการควบคุมโรคเบาหวาน ผ่านการตรวจสอบ ความเที่ยงในกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 20 ราย ได้ค่าสัมประสิทธ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ 0.82 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาด้วย วิธีการค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และร้อยละ เปรียบเทียบข้อมูลก่อนและหลัง การทดลองด้วยสถิติ Paired Samples T- Test,
ผลการศึกษา พบว่าหลังเข้าร่วมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมผู้ป่วยเบาหวานมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสมเพิ่มขึ้น (t=-42.322, p< .001), พฤติกรรมการใช้ยาที่ถูกต้องเพิ่มขึ้น (t=-22.863, p< .001), และผลของระดับน้ำตาลสะสม (HbA1c) ผู้ป่วยเบาหวานลดลง (t=7.174, p< .001), อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ <.001
ดังนั้นโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชยะหา และสถานบริการสุขภาพในเครือข่าย ได้นำโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไปใช้ทางคลินิก หรือนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันร่วมกับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ตามแนวทางท่านศาสดามูฮัมหมัด (ซ.ล.) ที่สอดคล้องกับบริบทท้องถิ่น ซึ่งเป็นแรงจูงใจ ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่ยั่งยืน สามารถเข้าถึงผู้ป่วยได้ง่ายขึ้น และให้ความร่วมมือในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพตามวิถีมุสลิมได้เป็นอย่างดี
Downloads
เอกสารอ้างอิง
International Diabetes Federation. IDF diabetes atlas. 10th edition [Internet]. 2021 [cited 2024 Nov 14]. Available from:. Brussels, 2021. https://diabetesatlas.org/atlas/ tenth-edition/
สำนักงานโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค. รณรงค์วันเบาหวาน โลก ปี 2565. รายงานติดตามความก้าวหน้าโรคไม่ติดต่อ ปี 2565. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค; 2565.
กรมควบคุมโรค. รณรงค์วันเบาหวานโลก ปี 2566 [อินเทอร์เน็ต]. 2566 [สืบค้นเมื่อ 6 พ.ย. 2567]. แหล่ง ข้อมูล: https://www.hfocus.org/content/2023/11/ 28921
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดยะลา. ระบบสารสนเทศโรค- ไม่ติดต่อเรื้อรังในจังหวัดยะลา 2565. ยะลา: สำนักงาน- สาธารณสุขจังหวัดยะลา; 2565.
วิภาวดี เมืองจันทร์. ผลของโปรแกรมกำกับตนเองต่อ พฤติกรรมการรับประทานอาหารและระดับน้ำตาลในเลือด ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับ น้ำตาลในเลือดได้. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ 2566;2(ฉบับพิเศษ 2):1-15.
Bandura AJ. Social foundation of thought and action: a social cognitive theory. New Jersy: PrenticeHall; 1986.
มาดีฮะห์ มะเก็ง, ปิยะนุช จิตตนูนท์, อาภรณ์ทิพย์ บัวเพ็ชร. ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพตามวิถี มุสลิม ต่อพฤติกรรมการควบคุมโรคเบาหวานและระดับ น้ำตาลในเลือดในผู้ป่วยเบาหวานมุสลิมที่ควบคุมระดับ น้ำตาลในเลือดไม่ได้และมีโรคร่วม. วารสารพยาบาลสงขลา นครินทร์ 2561;38(1):46-62.
Polit DF, Hungler BP. Nursing research: principles and methods. 6th ed. Philadelphia: JB Lippincott; 1999.
จิราพร ศรีพิบูลย์บัติ, ทมาภรณ์ สุขสวรรค์, ธีริศา สินาคม. ระดับน้ำตาลและน้ำตาลสะสมก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรม การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ. วารสารการพยาบาลและ การศึกษา 2563;13(2):47-60.
วารีย์ นงนุช. ผลของโปรแกรมการดูแลสุขภาพผู้ป่วยโรคเบา- หวานรายใหม่ที่มีความรอบรู้ด้านสุขภาพพฤติกรรมการดูแล สุขภาพและระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1c). วารสาร- วิจัยและพัฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ 2563;2(1):29-36
รอยพิมพ์ เลิศวิริยานันท์. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการควบคุม ระดับน้ำตาลในเลือดและความดันโลหิตของผู้ป่วยเบาหวาน และความดันโลหิตสูงในตำบลแม่ฝาง. วารสารสาธารณสุข- ล้านนา 2566;9(3):216-38.
ปัณฑิตา สิงห์สังเวียน,วรวรรณ์ ทิพย์วารีรมย์, ยุวยงค์ จันทรวิจิตร. ผลของการจัดการตนเอง โปรแกรมส่งเสริมการ ใช้แอปพลิเคชัน LINE เกี่ยวกับพฤติกรรมสุขภาพและระดับ น้ำตาล HbA1C ในผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมไม่ได้ [วิทยานิพนธ์]. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2564.
ชลธิดา วรรณดี, กนกพร นาคพร, ทวีศักดิ์ เกตุ. การพัฒนา แนวปฏิบัติทางการพยาบาลสำหรับผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดสูงที่ควบคุมไม่ได้ในชุมชน. วารสาร วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ 2563; 6(2):46-57.
สุภาภรณ์ สุวรรณ. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการปฏิบัติตาม คำแนะนำในการใช้ยาโดยใช้ telepharmacy ในผู้ป่วยโรค- เรื้อรัง. วารสารเภสัชกรรมคลินิกไทย 2566;29(1):51-64.
ธวัชชัย สัตยสมบูรณ์, ยุวนุช สัตยสมบูรณ์. ความดันโลหิตสูง และเบาหวานชนิดที่ 2, การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็น ระบบเกี่ยวกับแบบจำลองการดูแลผู้ป่วยเรื้อรัง (CCM) และ การสนับสนุน การจัดการตนเอง (SMS). วารสารการพยาบาล และสาธารณสุข เครือข่ายวิทยาลัยภาคใต้ 2563;7(2):232-
Prochaska JO, DiClimente CC, Norcross JC. In search of how people change: applications to addictive behaviors. Am Psychol 1992;47(9):1102-14.
สัมฤทธิ์ ศรีธำรงสวัสดิ์, ไพบูลย์ สุริยะวงศ์ไพศาล, วรสิทธิ์ ศรศรีวิชัย, สันติ ลาภเบญจกุล, ดวงดาว ศรียะกุล. การ ประเมินเบื้องต้นของประสบการณ์การได้รับการดูแลแบบ บูรณาการที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางสำหรับผู้ป่วยโรค- เบาหวานและความดันโลหิตสูง. วารสารวิจัยระบบสุขภาพ 2563;14(2):143-55.
ดวงเดือน บุตรดา, ศิวพร อึ้งวัฒนา, วราภรณ์ บุญเชียง. การ พัฒนาแบบแผนการรับประทานอาหารสำหรับผู้ที่เป็นโรค ความดันโลหิตสูงชนิดควบคุมไม่ได้โดยการมีส่วนร่วมของ ครอบครัว. พยาบาลสาร 2562;46(ฉบับพิเศษ):36-48.
International Journal of Industrial and Systems Engineering. An ergonomic study of body motions during Muslim prayer using digital human modelling. International Journal of Industrial and Systems Engineering 2022; 25(3):279-96.
กิติยา โตทอง, นิตยา ธนูวงศ์ วงศ์สังข์เอม, มนัส วงศ์เสงี่ยม. ปัญหาและความต้องการของชาวไทยมุสลิมต่อบริการสุขภาพ ตามวิถีอิสลาม. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา 2561;13(2):102-16.
สุนันทา ภักดีอำนาจ, เชาวกิจ ศรีเมืองวงศ์, สุรีรัตน์ ณ วิเชียร. ผลของโปรแกรมความรู้และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ต่อความรู้ พฤติกรรม และระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วย เบาหวานชนิดที่ 2 ในเขตเมือง. วารสารวิทยาลัยพยาบาล บรมราชชนนี สุพรรณบุรี 2566;6(2):53-66
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
วิธีการอ้างอิง
ฉบับ
บท
การอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 กระทรวงสาธารณสุข

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

