รูปแบบการมีส่วนร่วมในการสร้างความปลอดภัยทางถนนในชุมชน ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านร่องย้าง ตำบลลอ อำเภอจุน จังหวัดพะเยา

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมในการสร้างความปลอดภัยทางถนนในชุมชน กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้มีส่วนได้เสียในการสร้างความปลอดภัยทางถนนในชุมชน จำนวน 140 คน ดำเนินการวิจัยเป็น 4 ระยะ คือ ระยะวางแผน ระยะดำเนินการ ระยะติดตามประเมินผล และระยะถอดบทเรียน เครื่องมือวิจัย ได้แก่ (1) เครื่องมือจัดการเชิงผลลัพธ์ (2) กระบวนการ Dead case conference และ (3) แบบทดสอบความรู้เกี่ยวกับ การปฐมพยาบาลและการช่วยฟื้นคืนชีพเบื้องต้น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติ Pair t-test และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า จากกระบวนการ Dead case conference สาเหตุการเกิดอุบัติเหตุมาจากการขับขี่รถจักรยานยนต์ ดื่มสุรา ไม่ใส่หมวกนิรภัย ขับขี่ด้วยความเร็ว เกิดอุบัติเหตุบริเวณทางโค้ง ทางแยกและถนนชำรุด และขาดการปฐมพยาบาลเบื้องต้น ปัญหาความปลอดภัยทางถนนที่ชุมชนให้ความสำคัญ ได้แก่ (1) จุดเสี่ยงในชุมชน 2) การดื่มสุราและขับรถเร็ว 3) การไม่สวมหวกกันนิรภัย มีดำเนินการแก้ปัญหา ได้แก่ การรณรงค์เพื่อสร้างความตระหนัก การพัฒนาศักยภาพของผู้นำชุมชน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านด้านการปฐมพยาบาลเบื้องต้นและการช่วยฟื้นคืนชีพ และสร้างมาตรการชุมชนเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ ผลการดำเนินการ มีดังนี้ (1) อัตราการเกิดอุบัติเหตุลดลง (2) เกิดนวัตกรรมการสร้างความปลอดภัยทางถนนในชุมชน (3) มีอัตราการสวมหมวกนิรภัย ร้อยละ 62 และ (4) หลังการอบรมแกนนำมีความรู้มากขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) จึงมีข้อเสนอแนะให้คณะกรรมการศูนย์อำนวยความปลอดภัยทางถนนตำบล มีการคืนข้อมูลผลการดำเนินการ ติดตาม ประเมินผล และส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง