การนำร้านยาเอกชนเข้าร่วมเครือข่ายเพื่อให้บริการเภสัชกรรมแก่ผู้ป่วยคลินิกชุมชนอบอุ่น: ปัจจัยที่จำเป็น

บทคัดย่อ

การเชื่อมร้านยาเป็นเครือข่ายกับคลินิกชุมชนอบอุ่น (คชอ.) เพื่อให้บริการเภสัชกรรมแก่ผู้ป่วยที่อยู่ภายใต้หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เป็นสิ่งใหม่ในประเทศ งานวิจัยชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเกิดและปัจจัยแห่งความสำเร็จ ตลอดจนโครงสร้างความเชื่อมโยงระหว่างร้านยา และ คชอ. โดยสัมภาษณ์ผู้ที่เป็นบุคคลสำคัญในเรื่องการเกิดและการดำเนินการ ร่วมกับการประมวลข้อมูลจากเอกสาร ศึกษาจากคชอ.มหาชัย และร้านสมบุญเกสัชกร จังหวัดนครราชสีมา ในช่วงหลังเริ่มดำเนินการได้ประมาณ 6 เดือน การ วิเคราะห์ใช้การสรุปหาประเด็นสาระสำคัญ ผลการศึกษาพบว่าการที่ร้านยาเอกชนสามารถร่วมให้บริการกับกชอ.ได้เป็นเพราะนโยบายที่เปิด พื้นที่มีความต้องการบริการปฐมภูมิ ผู้ริเริ่มมีวิสัยทัศน์ทดลองระบบใหม่ให้แพทย์เขียนใบสั่งยาเพื่อผู้ป่วยไปรับยาจากร้านยา ความสัมพันธ์ส่วนตัวที่ดีและความมีบารมีของผู้ริเริ่ม การเปิดใจกว้างของเภสัชกรร้านยาที่ยินดีทดลองสิ่งใหม่ และเงื่อนไขเรื่องทำเลที่ตั้งของร้านยาและคลินิกที่อยู่ใกล้กัน สำหรับโครงสร้างความเชื่อมโยงระหว่างร้านยากับคลินิกเป็นไปในลักษณะที่ร้านยายังคงดำเนินกิจกรรมเดิมของร้านเพียงแต่เพิ่มการให้บริการเกสัชกรรมแก่ผู้ป่วยของ กชอ. ข้อตกลงต่าง ๆ ระหว่างคลินิกและร้านยาเป็นแบบการเจรจาด้วยวาจาไม่มีสัญญาใด ๆ กล่าวคือเป็นโครงสร้างที่ง่าย ๆ ทั้งเรื่อง การบริหารงาน การเชื่อมโยงข้อมูลผู้ป่วย และเรื่องการจัดสรรค่าตอบแทนการปฏิบัติงาน

การศึกษานี้ได้ชี้ให้เห็นว่าได้มีนวตกรรมเกิดขึ้นแล้วในเรื่องร้านยาเอกชนจ่ายยาตามใบสั่งยาจากแพทย์ที่คลินิกโดยการเชื่อมเป็นเครือข่ายระหว่างร้านยา และ คชอ. แต่การเกิดในกรณีนี้ยังคงมีความจำเพาะอยู่หลายประเด็น