การประเมินเทคโนโลยีการตรวจน้ำตาลในเลือดด้วยตนเองในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

บทคัดย่อ

การจัดการเบาหวานในปัจจุบันนิยมใช้เครื่องตรวจระดับน้ำตาลในเลือดด้วยตนเองชนิดพกพาโดยการเจาะเลือดที่ปลายนิ้วหลากหลายยี่ห้อในท้องตลาดอย่างแพร่หลายในโรงพยาบาล คลินิก และผู้ป่วยเบาหวานที่ ดูแลตนเอง รวมทั้งสถานบริการสุขภาพบางแห่งได้นำเครื่องมือนี้ไปใช้ในการวินิจฉัยเบาหวานมากขึ้น การ ศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความสัมพันธ์ของระดับน้ำตาลในเลือดจากปลายนิ้ว โดยใช้เครื่องตรวจระดับ น้ำตาลในเลือดด้วยตนเองชนิดพกพา (glucometer) จำนวน 5 ยี่ห้อ ที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานของสำนักมาตรฐานนานาชาติ และมีการใช้มาก 5 อันดับแรกในประเทศไทย กับระดับน้ำตาลในพลาสมาหลังงดอาหาร 8 ชั่วโมงที่เจาะจากหลอดเลือดดำแล้วส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ได้รับการควบคุมคุณภาพด้วยวิธีมาตรฐาน ของสภาเทคนิคการแพทย์ เป็นการศึกษาแบบ cross-sectional study โดยการตรวจเลือดผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 จากโรงพยาบาลนพรัตนราชธานี และโรงพยาบาลเลิดสิน จำนวน 146 คน โดยเจาะเลือดจากหลอดเลือดคำที่ข้อพับแขนผู้ป่วยเพื่อตรวจหาน้ำตาลในพลาสมาภายหลังจากงดอาหาร 8 ชั่วโมง และเจาะเลือดจากปลาย นิ้วเพื่อตรวจหาระดับน้ำตาลด้วยเครื่องตรวจน้ำตาลด้วยตนเองทั้ง 5 ยี่ห้อ ที่ผ่านกระบวนการควบคุมคุณภาพ ตั้งแต่ก่อนนำเครื่องมาใช้ และระหว่างการเจาะเลือด การศึกษาพบว่าเครื่องตรวจน้ำตาลในเลือดจากปลายนิ้ว ทั้ง 5 เครื่อง มีค่าสหสัมพันธ์เพียร์สัน เมื่อเทียบกับการตรวจน้ำตาลในพลาสมาที่ได้จากหลอดเลือดดำในห้องปฏิบัติการมาตรฐานเป็น 0.948, 0.955, 0.956, 0.971 และ 0.971 โดยมี p < 0.001 ความคลาดเคลื่อนของ เครื่องตรวจระดับน้ำตาลในเลือดด้วยตนเองชนิดพกพา เป็นร้อยละ 1.2, 4.2, 4.2, 5.3 และ 7.4 ค่ามัธยฐานของค่าคลาดเคลื่อนของทั้ง 5 เครื่องเป็น -0.8, 1.6, 2.9, 3.0 และ 6.6 mg/dl ตามลำดับ เครื่องตรวจระดับ น้ำตาลในเลือดด้วยตนเองชนิดพกพาโดยการเจาะเลือดจากปลายนิ้วให้ผลใกล้เคียงกับการตรวจน้ำตาลในพลาสมาจากหลอดเลือดดำที่ตรวจในห้องปฏิบัติการมาตรฐานขณะที่ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 งดน้ำและอาหาร 8 ชั่วโมง แพทย์หรือบุคลกรทางการแพทย์สามารถใช้ gluconeter ในการตรวจระดับน้ำตาลในผู้ป่วยเบาหวานได้ในรายที่ต้องการความรวดเร็วเพื่อควบคุมภาวะน้ำตาลต่ำ หรือผู้ป่วยที่ควบคุมเบาหวานได้ไม่ดี แต่ยังไม่มีข้อแนะนำสำหรับใช้ในการวินิจฉัย อย่างไรก็ตาม การศึกษานี้ไม่สามารถสรุปได้ว่าค่าน้ำตาล และค่าความเข้ม ข้นเลือดที่สูงหรือต่ำเกินไป มีผลต่อค่าระดับน้ำตาลที่ได้จากเครื่องตรวจน้ำตาลด้วยตนเองชนิดพกพาหรือไม่