การทดสอบความไวของยุงลายบ้านต่อสารเคมีกำจัดแมลงจังหวดลพบุรี เพชรบุรี ปราจีนบุรี สุราษฎร์ธานีและกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

ยุงลายบ้าน (Aedes aegypt) เป็นพาหะหลักของโรคไข้เลือดออก การเฝ้าระวังและติดตามการเปลี่ยนแปลงระดับความด้านทานของยุงลายต่อสารเคมีที่ใช้ในการควบคุมจึงมีความสำคัญมาก วัตถุประสงค์การศึกษานี้คือทดสอบความไวของลูกนำและตัวเต็มวัยยุงลายบ้านต่อสารเคมีในกลุ่ม pyrethroid และกลุ่ม organophosphate ซึ่งเป็นกลุ่มที่นิยมใช้กันมาก ผลจากการทดสอบความไวของลูกน้ำยุงลายบ้าน (Aedes aegypti) ต่อสารละลาย temephos ที่ระดับความเข้มข้นต่างๆกันด้วยวิธี bioassay พบว่า สารละลาย temephos มีผลฆ่าลูกน้ำยุงลายใน จังหวัดลพบุรี เพชรบุรี ปราจีนบุรี สุราษฎร์ธานี และกรุงเทพมหานคร แสดงค่า LC₅₀ เท่ากับ 0.00659, 0.00336, 0.00249, 0.00276 และ 0.01078 ppm. ตามลำดับ และค่า LC₉₅ เท่ากับ 0.01574, 0.00770, 0.00794, 0.00826และ 0.01078 ppm. ตามลำดับและผลจากการทดสอบความไวของยุงลายบ้าน (Aedes aegypti) ต่อสารเคมีโดยวิธี WHO test kit พบว่ายุงลายบ้านในจังหวัดลพบุรี เพชรบุรี มีความไวต่อ deltamethrin Cyfluthrin และ malathion ระดับสูง มีความไวต่อ permethrin ระดับกลาง ในจังหวัดปราจีนบุรีมีความไวระดับสูง ต่อ deltamethrin malathion ความไวระดับกลางต่อ cyfluthrin และมีความไวต่อ permethrin ระดับต่ำ จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีความไวระดับสูงต่อ malathion ระดับกลางต่อ deltamethrin, cyfluthrin และมีความไวต่อ permethrin ระดับ ต่ำ กรุงเทพมหานครมีความไวสูงต่อ deltamethrin, cyfuthrin ความไวระดับกลางต่อ malathion จังหวัดปราจีนบุรีสุราษฎร์ธานี กรุงเทพมหานคร มีความไวระดับต่ำต่อ permethrin จากข้อมูลที่ได้จึงน่าจะเป็นประโยชน์สำหรับการวางแผนการใช้สารเคมีได้อย่างมีประสิทธิภาพเหมาะสมกับแต่ละพื้นที่ต่อไป