This is an outdated version published on 2025-06-16. Read the most recent version.

ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการมีเลือดออกในสมองในผู้ป่วยหลอดเลือดสมองขาดเลือด ที่ได้รับยา rt-PA โรงพยาบาลชัยภูมิ

ผู้แต่ง

อภิสิทธิ์ ทองงาม กลุ่มงานอายุรกรรม โรงพยาบาลชัยภูมิ

คำสำคัญ:

ภาวะเลือดออกในสมอง, ผู้ป่วยหลอดเลือดสมองขาดเลือด, ยา rt-PA

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะเลือดออกในสมองในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดที่ได้รับยา rt-PA โรงพยาบาลชัยภูมิ เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางโดยใช้ข้อมูลย้อนหลังในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่ได้รับยา rt-PA ระหว่างปี พ.ศ. 2565-2567 จำนวน 370 ราย วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ Multiple logistic regression

ผลการศึกษา พบว่ากลุ่มตัวอย่างมีอายุมัธยฐาน 69 ปี (21-92 ปี) ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 54.1) และพบอัตราการเกิดภาวะเลือดออกในสมองหลังได้รับยา rt-PA ร้อยละ 14.3 (95% CI: 10.9-18.3) นอกจากนี้ ยังพบว่าระดับความดันโลหิตทั้ง Systolic และ Diastolic ลดลงอย่างมีนัยสำคัญหลังได้รับ ยา rt-PA (p<0.001) ผลการวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกส์แบบพหุตัวแปร พบว่า ภาวะติดสุรา (OR = 2.99, 95% CI: 1.46-6.10), โรคไตเรื้อรังระยะ 3-5 (OR = 2.27, 95% CI: 1.06-4.86), อายุที่เพิ่มขึ้น (OR = 1.04, 95% CI: 1.01-1.08) และระยะเวลา Door to Needle time (OR = 1.01, 95% CI: 1.001-1.03) มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับการเกิดภาวะเลือดออกในสมองหลังได้รับยาrt-PA

ภาวะติดสุรา โรคไตเรื้อรังระยะ 3-5 อายุ และระยะเวลา Door to Needle time เป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะเลือดออกในสมองในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดที่ได้รับยา rt-PA การประเมินและจัดการปัจจัยเหล่านี้อย่างเหมาะสมอาจช่วยลดความเสี่ยงและปรับปรุงผลลัพธ์การรักษาในผู้ป่วยกลุ่มนี้ให้ดีขึ้น

เอกสารอ้างอิง

Donkor ES. Stroke in the 21st Century: A Snapshot of the Burden, Epidemiology, and Quality of Life. Stroke Res Treat 2018;2018:3238165. DOI:10.1155/2018/3238165

Shrivastava SR, Shrivastava PS, Ramasamy JD. Reduction in global burden of stroke in underserved areas. J Neurosci Rural Pract 2013;4(4):475-6. DOI:10.4103/0976-3147.120194

Cheng F, Cheng P, Xie S, Wang HL, Tang Y, Liu Y, et al. Epidemiological trends and age-period-cohort effects on ischemic stroke burden across the BRICS-plus from 1992 to 2021. BMC Public Health 2025;25(1):137. DOI:10.1186/s12889-025-21310-9

Suwanwela NC. Stroke epidemiology in Thailand. J Stroke 2014;16(1):1-7. DOI: 10.5853/jos.2014.16.1.1

Poungvarin N. Burden of stroke in Thailand. Int J Stroke 2007;2(2):127–8. DOI:10.1111/j.1747-4949.2007.00104.x

Kumluang S, Wu O, Langhorne P, Geue C. Stroke resource utilisation and all-cause mortality in Thailand 2017–2020: A retrospective, cross-sectional study. BMJ Open 2023;13(6):e072259. DOI:10.1136/bmjopen-2023-072259

Oupra R, Griffiths R, Pryor J. Effect of a community based rehabilitation program on outcomes for stroke survivors in Thailand. Journal of Health Science 2008;2(2):1-7. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JHR/article/view/4934

Zhang S, Wang D, Li L. Recombinant tissue-type plasminogen activator (rt-PA) effectively restores neurological function and improves prognosis in acute ischemic stroke. Am J Transl Res 2023;15(5):3460-7. PMCID: PMC10251022

Wardlaw JM, Murray V, Berge E, Zoppo GD, Sandercock P, Lindley RL, et al. Recombinant tissue plasminogen activator for acute ischaemic stroke: an updated systematic review and meta-analysis. Lancet 2012;379(9834):2364-72. DOI:10.1016/S0140-6736(12)60738-7

Robinson T, Zaheer Z, Mistri AK. Thrombolysis in Acute Ischaemic Stroke: an Update. Ther Adv Chronic Dis 2011;2(2):119–31. DOI:10.1177/2040622310394032

Kelley RE. Thrombolytic therapy for acute ischemic stroke. J La State Med Soc 2000;152(5):253-8. PMID: 10875215

Ratanakorn D, Keandoungchun J, Sittichanbuncha Y, Laothamatas J, Tegeler CH. Stroke fast track reduces time delay to neuroimaging and increases use of thrombolysis in an academic medical center in Thailand. J Neuroimaging 2012;22(1):53-7. DOI:10.1111/j.1552-6569.2010.00555.x

Balami JS, Sutherland BA, Buchan AM. Complications associated with recombinant tissue plasminogen activator therapy for acute ischaemic stroke. CNS Neurol Disord Drug Targets 2013;12(2):155-69. DOI:10.2174/18715273112119990050

Mazya M, Egido JA, Ford GA, Lees KR, Mikulik R, Toni D, et al. Predicting the risk of symptomatic intracerebral hemorrhage in ischemic stroke treated with intravenous alteplase: safe Implementation of Treatments in Stroke (SITS) symptomatic intracerebral hemorrhage risk score. Stroke 2012;43(6):1524-31. DOI:10.1161/STROKEAHA.111.644815

Al-Khaled M, Matthis C, Eggers J. Predictors of in-hospital mortality and the risk of symptomatic intracerebral hemorrhage after thrombolytic therapy with recombinant tissue plasminogen activator in acute ischemic stroke. J Stroke Cerebrovasc Dis 2014;23(1):7-11. DOI:10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2012.04.004

Masotti L, Grifoni E, Migli L, Dei A, Spina R, Calamai I, et al. Prognostic determinants in patients with non traumatic intracerebral hemorrhage: A real life report. Acta Clin Belg 2021;76(5):365-72. DOI:10.1080/17843286.2020.1750151

Saloheimo P, Juvela S, Hillbom M. Use of Aspirin, Epistaxis, and Untreated Hypertension as Risk Factors for Primary Intracerebral Hemorrhage in Middle-Aged and Elderly People. Stroke 2001;32(2):399-404. DOI:10.1161/01.str.32.2.399

Zia E, Pessah-Rasmussen H, Khan FA, Norrving B, Janzon L, Berglund G, et al. Risk factors for primary intracerebral hemorrhage: a population-based nested case-control study. Cerebrovasc Dis 2006;21(1-2):18-25. DOI:10.1159/000089589

Hussein AS, Shawqi M, Bahbah EI, Ragab B, Sunoqrot M, Gadallah A, et al. Do cerebral microbleeds increase the risk of dementia? A systematic review and meta-analysis. IBRO Neurosci Rep 2022;14:86-94. DOI:10.1016/j.ibneur.2022.12.009

Khan NA, McAlister FA, Pilote L, Palepu A, Quan H, Hill MD, et al. Temporal trends in stroke incidence in South Asian, Chinese and white patients: A population based analysis. PLoS One 2017;12(5):e0175556. DOI:10.1371/journal.pone.0175556

Chow SC, Shao J, Wang H [editor]. Sample size calculations in clinical research. 2nd ed. Boca Raton : Chapman & Hall/CRC, 2008.

Hsieh FY, Bloch DA, Larsen MD. A simple method of sample size calculation for Linear and logistic regression. Stat Med 1998;17(14):1623-34. DOI:10.1002/(sici)1097-0258(19980730)17:14<1623::aid-sim871>3.0.co;2-s

Fekete KE, Heja M, Marton S, Toth J, Harman A, Horváth L, et al. Predictors and long-term outcome of intracranial hemorrhage after thrombolytic therapy for acute ischemic stroke-A prospective single-center study. Front Neurol 2023;14:10800046. DOI:10.3389/fneur.2023.1080046

Sariaslani P, Piran R. Evaluation of the Prevalence of Intracerebral Hemorrhage and Related Factors in Patients with Acute Ischemic Stroke Receiving Tissue Plasminogen Activator. J Kermanshah Univ Med Sci 2022;26(1):e118448. DOI:https://doi.org/10.5812/jkums-118448

Song RJ, Larson MG, Aparicio HJ, Gaziano JM, Wilson P, Cho K, et al. Moderate alcohol consumption on the risk of stroke in the Million Veteran Program. BMC Public Health 2023;23(1):2485. DOI:10.1186/s12889-023-17377-x

Weisberg LA. Alcoholic intracerebral hemorrhage. Stroke 1988;19(12):1565-9. DOI: 10.1161/01.str.19.12.1565

Boe NJ, Hald SM, Kristensen AR, Möller S, Bojsen JA, Elhakim MT, et al. Association of Antithrombotic Drug Use with Incident Intracerebral Hemorrhage Location. Neurology 2024;102(12):e209442. DOI: 10.1212/WNL.0000000000209442