อุบัติการณ์และต้นทุนการดูแลผู้ป่วยศัลยกรรมที่เกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาในโรงพยาบาลสงขลา

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา (Adverse Drug Reactions; ADRs) ทำให้ค่าเฉลี่ยของการนอนรักษาตัวในโรงพยาบาลและภาระการดูแลผู้ป่วยที่พบ ADRs เพิ่มขึ้น แต่การศึกษาเกี่ยวกับต้นทุนการดูแลผู้ป่วยที่เกิด ADRs โดยเฉพาะในผู้ป่วยศัลยกรรมยังมีจำกัด

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ ADRs ในผู้ป่วยศัลยกรรม และเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของต้นทุนการดูแลผู้ป่วยศัลยกรรมที่เกิดและไม่เกิด ADRs

วิธีวิจัย: เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบย้อนหลังจากเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ รวมระยะเวลา 36 เดือน ศึกษาเฉพาะต้นทุนทางตรงด้านการแพทย์ในมุมมองของผู้ให้บริการ โดยแบ่งผู้ป่วยศัลยกรรมออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่เกิดและไม่เกิด ADRs ใช้สถิติ Independent t-test เพื่อวิเคราะห์ความแตกต่างระหว่างกลุ่ม

ผลการวิจัย: อุบัติการณ์ของ ADRs ในผู้ป่วยศัลยกรรมอยู่ที่ร้อยละ 1.25 ของผู้ป่วยทั้งหมด โดยกลุ่มยาที่ทำให้เกิด ADRs มากที่สุดคือ systemic antibiotics ร้อยละ 75.76 และรายการยาที่ทำให้เกิด ADRs มากที่สุดคือ ceftriaxone ร้อยละ 40.91 อาการที่พบส่วนใหญ่เป็นอาการทางระบบผิวหนัง ได้แก่ maculopapular rash, rash และ urticaria ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิด ADRs ในผู้ป่วยศัลยกรรมที่สำคัญ ได้แก่ เพศหญิง และการเข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยวิกฤตศัลยกรรมและวิกฤตศัลยกรรมประสาท ผู้ป่วยที่เกิด ADRs มีค่าเฉลี่ยต้นทุนการดูแลสูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = 0.041) โดยมีค่าเฉลี่ยต้นทุน 6,022.30 บาท/วันนอน เมื่อเทียบกับผู้ป่วยที่ไม่เกิด ADRs ซึ่งมีค่าเฉลี่ยต้นทุน 5,860.57 บาท/วันนอน

สรุปผล: ผลการวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าการเกิด ADRs ในผู้ป่วยศัลยกรรมส่งผลให้ต้นทุนทางตรงด้านการแพทย์สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ การเฝ้าระวัง ADRs อย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะในกรณีการใช้ยากลุ่ม systemic antibiotics สามารถเพิ่มความปลอดภัย ใช้ทรัพยากรอย่างเหมาะสม และลดค่าใช้จ่ายในการดูแลผู้ป่วยในโรงพยาบาล ซึ่งผลการวิจัยนี้ได้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการจัดการ ADRs อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อเพิ่มผลลัพธ์ในการรักษาและประสิทธิภาพในการดูแลผู้ป่วย